AGOA’nın Sona Ermesi Afrika’da İşsizlik Riskini Artırabilir
Afrika Büyüme ve Fırsat Yasası’nın (AGOA) sona ermesi, kıtada milyonlarca kişinin işini kaybetmesine ve binlerce iş kolunun kapanmasına neden olabilir. Uzmanlara göre, Washington’un ekonomik etkisi Çin, Türkiye ve Hindistan gibi rakiplere devredilebilir. AGOA, ABD Kongresi tarafından 2000 yılında yürürlüğe giren ve eski başkanlar George W. Bush ile Barack Obama tarafından desteklenen bir yasadır.
Washington yönetimi, AGOA programının Sahra Altı Afrika ülkelerine ABD pazarına gümrüksüz erişim imkanı tanıyan programın uzatılması için görüşmelerini sürdürüyor. Programın sona ermesi durumunda, özellikle tekstil, giyim ve otomotiv sektörlerinde ciddi istihdam kayıplarının yaşanabileceği endişesi hakim. AGOA, 6 binden fazla ürün kaleminde gümrüksüz ihracat imkanı sunmaktaydı ve Sahra Altı Afrika’nın ABD’ye ihracatı 2022’de 20 milyar doların üzerine çıkmıştı. Özellikle Lesotho, Esvatini ve Kenya gibi ülkelerde binlerce tekstil işçisinin işini kaybetme riski bulunmaktadır.
AGOA’nın Ekonomik Etkileri ve Riskleri
Uzmanlar, AGOA’nın sona ermesinin Afrika ülkelerini alternatif ticaret ortaklarına yönlendirebileceğini ve Çin’in bölgedeki etkisini artırabileceğini belirtmektedir. AGOA programının uzun vadeli uzatılmasını savunanlar bulunsa da, programın bazı Afrika ülkeleriyle ABD çıkarlarının uyumsuzluğu yaratabileceği nedeniyle bazı ABD Kongre üyeleri temkinli yaklaşmaktadır. AGOA’nın uzatılması çağrıları yapılırken, Washington geçmişte insan hakları ihlalleri nedeniyle Uganda ve Nijer gibi ülkeleri programdan çıkarmıştı.
Türkiye’nin Afrika’da güçlü bir alternatif ticaret ortağı olabileceği belirtilmektedir. Türk şirketlerinin tekstil, mobilya ve gıda sektörlerindeki yatırımlarının arttığına dikkat çekilirken AGOA’nın sona ermesiyle Türkiye’nin Afrika pazarında daha fazla yer alabileceği vurgulanmaktadır. Diğer yandan AGOA’nın sona ermesinin Afrika ülkeleri için önemli ekonomik sonuçlar doğurabileceği, ABD’nin kıtadaki güvenilir ortak imajının zedeleneceği ve diğer aktörlerin pazarda öne çıkacağı ifade edilmektedir.
