James Webb Uzay Teleskobu’nun Keşfiyle Evrende Yeni Bir Fenomen: Kara Delik Yıldızları
Evrenin ilk dönemlerine dair sır perdesi bir kez daha aralandı. James Webb Uzay Teleskobu, kısa süre önce tespit ettiği “küçük kırmızı noktalar” ile bilim dünyasının merakını artırmıştı. Son yapılan araştırmalar, bu gizemli yapıları çözmüş gibi görünüyor: Bilim insanları, bu parlak noktaların süper kütleli kara deliklerin erken evresini temsil eden “kara delik yıldızları” olabileceğini öne sürüyor. Evrenin ilk çağlarına dair sırlar, modern astrofiziğin en büyük bilmecelerinden biri olmaya devam ediyor.
James Webb Uzay Teleskobu’nun gözlemleriyle ortaya çıkan “küçük kırmızı noktalar” (Little Red Dots – LRD) gizemi çözüldü. Kısa süre önce bilim dünyasını şaşırtan bu parlak noktalar, yapılan son araştırmalarla gizemini büyük ölçüde yitirdi.
Penn State Üniversitesi’nden bilim insanları, LRD’lerin yeni bir kozmik fenomen sınıfını temsil ettiğini ve büyük olasılıkla “karadelik yıldızları” olduğunu belirtiyor.
Bu yapılar, merkezlerinde süper kütleli bir kara delik barındıran devasa gaz bulutlarından oluşuyor ve enerjilerini nükleer füzyondan alan sıradan yıldızlardan tamamen farklı bir mekanizmayla yayıyor. Araştırmacılar, 4.500 uzak galaksiden toplanan yaklaşık 60 saatlik JWST verilerini analiz ederek bu sonuca ulaştı.
Özellikle 2024 yazında keşfedilen ve aşırı parlaklığıyla dikkat çeken “The Cliff” örneği, teoriyi destekleyen önemli bir kanıt olarak gösteriliyor.
LRD’ler, Büyük Patlama’dan yalnızca 600–700 milyon yıl sonra ortaya çıkıyor ve bulundukları döneme göre “imkânsız derecede büyük ve parlak” görünmeleriyle kozmolojik modelleri sarsıyor. Bu durum, galaksilerin kara deliklerden önce oluştuğu yönündeki standart sıralamayı tersine çeviriyor.
Spektroskopik incelemeler, LRD’lerin yaklaşık yüzde 70’inde binlerce kilometre hızla hareket eden gaz akışlarını ortaya koyuyor. Bu, merkezlerinde aktif kara delik olduğunun güçlü bir göstergesi. İlginç olan ise çoğunun kuasarlar kadar X-ışını yaymaması; bu da LRD’leri süper kütleli kara deliklerin erken “bebeklik evresi” olarak konumlandırıyor.
